Η πρόταση "να αγαπάμε όλους τους ανθρώπους" μπορεί να θεωρηθεί παράλογη από τη σκοπιά του Βιτγκενστάιν (ειδικά στη "φιλοσοφία της καθημερινής γλώσσας") λόγω της φύσης και του πλαισίου της έννοιας της "αγάπης" στη χρήση της στη γλώσσα.
1. Η αγάπη ως έννοια με νόημα μόνο σε συγκεκριμένα συμφραζόμενα
Σύμφωνα με τον Βιτγκενστάιν, το νόημα μιας λέξης ή φράσης προκύπτει από τη χρήση της στη γλώσσα. Η αγάπη, όπως τη βιώνουμε και την εκφράζουμε, είναι συνδεδεμένη με συγκεκριμένες σχέσεις, περιστάσεις, συναισθήματα και πράξεις. Έτσι, η πρόταση "να αγαπάμε όλους τους ανθρώπους" αφαιρεί την έννοια της αγάπης από οποιοδήποτε συγκεκριμένο πλαίσιο και τη γενικεύει με τρόπο που μπορεί να την καταστήσει χωρίς πρακτικό νόημα.
Για παράδειγμα, πώς εκφράζεται αυτή η "αγάπη για όλους"; Είναι δυνατόν να βιώσουμε το ίδιο συναίσθημα για έναν άγνωστο ή έναν εχθρό όπως για έναν φίλο ή αγαπημένο μας πρόσωπο; Ο Βιτγκενστάιν θα μπορούσε να πει ότι η γλώσσα δεν λειτουργεί έτσι.
2. Πραγματική εφαρμογή και ανθρώπινη φύση
Ο Βιτγκενστάιν συχνά ενδιαφερόταν για τη σύνδεση μεταξύ φιλοσοφικών προτάσεων και της πραγματικότητας της ανθρώπινης ζωής. Η αγάπη έχει περιορισμούς και προϋποθέσεις: είναι αποτέλεσμα εμπειρίας, συναισθημάτων και αλληλεπίδρασης. Το να αγαπήσουμε "όλους" τους ανθρώπους μπορεί να φαίνεται απλό ως ηθική αρχή, αλλά στην πραγματικότητα συγκρούεται με τη φύση της ανθρώπινης κατάστασης, όπου οι σχέσεις μας είναι συγκεκριμένες και περιορισμένες.
3. Η καθολικότητα ως πρόβλημα
Η καθολική εντολή "να αγαπάμε όλους" εμπεριέχει μια αντίφαση:
- Αν η αγάπη είναι βαθιά και προσωπική, τότε δεν μπορεί να είναι ίση ή ίδια για όλους.
- Αν είναι απρόσωπη και αφηρημένη, χάνει τον πυρήνα της έννοιάς της.
Ο Βιτγκενστάιν ίσως έβλεπε σε μια τέτοια καθολική εντολή την τάση να παραμερίζουμε τον πραγματικό τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε τις λέξεις και ζούμε τις έννοιες.
4. Μυστικιστική διάσταση
Ο ίδιος ο Βιτγκενστάιν είχε μυστικιστικές τάσεις, και ίσως να έβλεπε την ιδέα της "αγάπης για όλους" ως κάτι που ανήκει στη σφαίρα του μη εκφράσιμου, πέρα από τη λογική και τη γλώσσα. Μια τέτοια πρόταση, ενώ φαίνεται ηθικά ευγενής, μπορεί να ανήκει σε ένα πεδίο που δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια.
Συμπερασματικά, η πρόταση "να αγαπάμε όλους τους ανθρώπους" θα μπορούσε να θεωρηθεί παράλογη ή προβληματική για τον Βιτγκενστάιν επειδή δεν σέβεται τα όρια της γλώσσας και της ανθρώπινης εμπειρίας, προσπαθώντας να επιβάλει μια γενικότητα εκεί όπου η γλώσσα και η ζωή απαιτούν συγκεκριμένοτητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου