Ο Εγκέφαλος

 Εγκλωβισμένος στο κρανίο, σκαρφαλωμένος στην κορυφή της σπονδυλικής στήλης, ο εγκέφαλος έχει μια προσεκτικά διαχειριζόμενη ύπαρξη. Λαμβάνει μόνο ορισμένα θρεπτικά συστατικά, τα οποία φιλτράρονται μέσω του αιματοεγκεφαλικού φραγμού. ένα περίτεχνο σύστημα προστατευτικών μεμβρανών το περιβάλλει. Αλλά αυτός ο προνομιακός χώρος περιέχει επίσης ένα μυστήριο. Για περισσότερο από έναν αιώνα, οι επιστήμονες αναρωτιούνται: Αν είναι τόσο δύσκολο να μπει κάτι στον εγκέφαλο, πώς βγαίνουν τα απόβλητα του εγκεφάλου;

Ο εγκέφαλος έχει έναν από τους υψηλότερους μεταβολισμούς από οποιοδήποτε όργανο του σώματος και αυτή η διαδικασία πρέπει να παράγει υποπροϊόντα που πρέπει να αφαιρεθούν. Στο υπόλοιπο σώμα, τα αιμοφόρα αγγεία σκιάζονται από ένα σύστημα λεμφικών αγγείων. Τα μόρια που έχουν εξυπηρετήσει το σκοπό τους στο αίμα κινούνται σε αυτούς τους σωλήνες γεμάτους με υγρό και παρασύρονται στους λεμφαδένες για επεξεργασία. Όμως τα αιμοφόρα αγγεία στον εγκέφαλο δεν έχουν τέτοια διέξοδο. Αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα από αυτά, λέγονται όλα, φαίνεται να περνούν μέσα από αυτόν τον πυκνό, πολυάσχολο ιστό που λειτουργεί χωρίς αντίστοιχο σύστημα απορριμμάτων. Ωστόσο, τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου περιβάλλονται από έναν ανοιχτό χώρο γεμάτο υγρό. Τις τελευταίες δεκαετίες, το εγκεφαλονωτιαίο υγρό, ή ΕΝΥ, σε αυτούς τους χώρους έχει προσελκύσει μεγάλο ενδιαφέρον. «Ίσως το ΕΝΥ μπορεί να είναι ένας αυτοκινητόδρομος, κατά κάποιο τρόπο, για τη ροή ή την ανταλλαγή διαφορετικών πραγμάτων μέσα στον εγκέφαλο», είπε ο Στίβεν Προυλξ, ο οποίος μελετά το σύστημα ΕΝΥ στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης. Μια πρόσφατη δημοσίευση στο Cell περιέχει μια νέα αναφορά για το τι συμβαίνει γύρω από τον εγκέφαλο και στις κρυφές κοιλότητες του. Μια ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ με επικεφαλής τον νευρολόγο Maiken Nedergaard ρώτησε εάν η αργή άντληση αιμοφόρων αγγείων σε όλο τον εγκέφαλο μπορεί να είναι σε θέση να ωθήσει το υγρό γύρω, μεταξύ, και σε ορισμένες περιπτώσεις μέσα από τα κύτταρα, για να οδηγήσει δυνητικά ένα σύστημα παροχέτευσης. Σε ένα μοντέλο ποντικιού, οι ερευνητές έγχυσαν μια λαμπερή χρωστική ουσία στο υγρό, χειρίστηκαν τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων για να ενεργοποιήσουν τη δράση άντλησης και είδαν τη συγκέντρωση της βαφής να αυξάνεται στον εγκέφαλο αμέσως μετά. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η κίνηση των αιμοφόρων αγγείων μπορεί να είναι αρκετή για να μετακινήσει το ΕΝΥ, και πιθανώς τα απόβλητα του εγκεφάλου, σε μεγάλες αποστάσεις. Η ομάδα έκανε ένα ακόμη βήμα στην ερμηνεία της. Επειδή αυτό το είδος άντλησης - διαφορετικό από τον γνωστό παλμό από την καρδιά - παρατηρείται τακτικά κατά τη διάρκεια του ύπνου, προτείνουν ότι ίσως οι παρατηρήσεις τους μπορούν να εξηγήσουν γιατί ο ύπνος είναι αναζωογονητικός. Αλλά είναι μια υπόθεση ότι δεν συμφωνούν όλοι ότι είναι καλά θεμελιωμένη. Όταν πρόκειται να αποδοθεί σκοπός στο υγρό που κινείται μέσω του εγκεφάλου, πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι η αλήθεια είναι ακόμα άγνωστη.

ΠΗΓΉ : Quanta Magazine