Ο Άρθουρ Σοπενάουερ ή Σοπενχάουερ (Arthur Schopenhauer Δάντσιχ, Πολωνία, 22 Φεβρουαρίου1788 -Φρανκφούρτη, Γερμανία, 21 Σεπτεμβρίου 1860)

 Ο Άρθουρ Σοπενάουερ ή Σοπενχάουερ (Arthur

Schopenhauer Δάντσιχ, Πολωνία, 22 Φεβρουαρίου1788 -

Φρανκφούρτη, Γερμανία, 21 Σεπτεμβρίου 1860) ήταν Γερμανός φιλόσοφος γνωστός για τον αθεϊστικό 

πεσιμισμό του και την φιλοσοφική του διαύγεια.

Στην ηλικία των 25, δημοσίευσε την διδακτορική του διατριβή με τίτλο "Η τετραπλή ρίζα του επαρκούς 

λόγου", η οποία εξέταζε αν η αιτιατότητα καθαυτή μπορεί να προσκομίσει απαντήσεις για τον κόσμο 

μας.

Το σημαντικότερο έργο του Σοπενάουερ, "Ο Κόσμος ως Βούληση και ως Παράσταση", τόνιζε το ρόλο του κύριου κινήτρου δράσης των ανθρώπων, το οποίο ο Σοπενάουερ ονόμαζε Βούληση.

Η ανάλυση της Βούλησης οδήγησε τον Σοπενάουερ στο συμπέρασμα ότι οι συναισθηματικές, σωματικές και  σεξουαλικές επιθυμίες δεν μπορούν ποτέ να εκπληρωθούν ολοκληρωτικά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο Σοπενάουερ να κατατείνει προς ένα τρόπο ζωής που απέρριπτε τις ανθρώπινες επιθυμίες, παρόμοιο με αυτόν που διδάσκουν ο Βουδισμός και οι Βέδες.

Η μεταφυσική ανάλυση της Βούλησης από μέρους του Σοπενάουερ, η άποψή του πάνω στο κίνητρο και την επιθυμία, και ο αφοριστικός τρόπος γραφής του επηρέασαν πολλούς γνωστούς ανθρώπους του πνεύματος όπως ο Φρειδερίκος Νίτσε, ο Ρίχαρντ Βάγκνερ, ο Λούντβιχ Βιτγκενστάιν, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο Σίγκμουντ Φρόυντ, ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες και άλλοι.

Μπορούμε καλύτερα να καταλάβουμε πολλά στοιχεία της σκέψης του Σοπενχάουερ, διαβάζοντας μερικά από τα γνωμικά του που παραθέτω παρακάτω.

Η τέχνη της προσβολής

•     Οι φίλοι υποστηρίζουν ότι είναι ειλικρινείς, αλλά στην πραγματικότητα ειλικρινείς είναι οι 

εχθροί.

•     Η ζωή είναι μια συνεχής μάχη για την επιβίωση, με τη σιγουριά της τελικής ήττας.

•     Ο χρόνος είναι αυτό χάρη στο οποίο καθετί σε οποιαδήποτε στιγμή μετατρέπεται σε τίποτα, οπότε 

χάνει κάθε αληθινή αξία.

•     Η πίστη είναι όπως ο έρωτας, δεν μπορείς να την αποκτήσεις με τη βία.

Πάρεργα και Παραλειπόμενα

•     Ο άνθρωπος είναι αδύνατο να ζήσει ευτυχισμένη ζωή. Το καλύτερο που μπορεί να κατορθώσει είναι να ζήσει μια ηρωική ζωή.

•     Η μεγαλύτερη σοφία είναι να κάνεις υπέρτατο στόχο της ζωής την απόλαυση του παρόντος, γιατί 

αυτή είναι η μόνη πραγματικότητα, ενώ όλα τα άλλα είναι παιχνίδια του νου.

•     Η αίσθηση δύο φίλων που συναντιούνται έπειτα από μια ολόκληρη γενιά απουσίας είναι μια 

αίσθηση μεγάλης απογοήτευσης για τη ζωή στο σύνολό της.

•     Όταν, στο τέλος της ζωής τους, οι περισσότεροι άνθρωποι κοιτάζουν προς τα πίσω, ανακαλύπτουν 

ότι έζησαν όλη τους τη ζωή εν αναμονή. Με έκπληξη θα συνειδητοποιήσουν ότι αυτό που άφησαν να τους 

διαφύγει χωρίς να το εκτιμήσουν και να το απολαύσουν, δεν ήταν άλλο από τη ζωή τους. Έτσι λοιπόν ο 

άνθρωπος, ξεγελασμένος από την ελπίδα, χορεύει προς την αγκαλιά του θανάτου.

•     Μόνο η αρσενική διάνοια, συσκοτισμένη από τη σεξουαλική ορμή, θα μπορούσε να ονομάσει το 

μικροκαμωμένο φύλο, με τους στενούς ώμους, τους φαρδείς γοφούς και τα κοντά πόδια, ωραίο φύλο.

•     Αν μπορούσαμε να δούμε το μέλλον, υπάρχουν φορές που τα παιδιά θα έμοιαζαν με αθώους 

φυλακισμένους, καταδικασμένους όχι σε θάνατο, αλλά στη ζωή, και προς το παρόν εντελώς ανίδεους για το τι σημαίνει η ποινή τους.

• Η ευθυμία και η ελαφράδα της νεότητάς μας οφείλονται εν μέρει στο γεγονός ότι ανηφορίζουμε το 

βουνό της ζωής και δε βλέπουμε το θάνατο που βρίσκεται στη βάση της άλλης μεριάς.

•     Ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που μπορεί μια για πάντα να αποφεύγει να έχει παρτίδες με 

μεγάλο αριθμό συγγενικών του όντων.

•     Δεν υπάρχει τριαντάφυλλο χωρίς αγκάθια. Πολλά αγκάθια όμως είναι χωρίς τριαντάφυλλο.

•     Αν σωπάσω για το μυστικό μου, το κρατώ φυλακισμένο. Αν το αφήσω να ξεφύγει από τη γλώσσα μου, με κρατά εκείνο. Στο δέντρο της σιωπής κρέμονται οι καρποί της γαλήνης.

Ο Κόσμος ως Βούληση και ως Παράσταση

• Το ταλέντο είναι σαν ένα σκοπευτή που χτυπάει ένα στόχο, τον οποίο οι άλλοι δεν μπορούν να 

πετύχουν. Η μεγαλοφυία είναι σαν τον σκοπευτή που χτυπάει ένα στόχο, τον οποίο οι άλλοι δεν μπορούν καν να δουν.

•     Η θρησκεία έχει τα πάντα με το μέρος της: την αποκάλυψη, τις προφητείες, την προστασία των 

κυβερνήσεων, τα υψηλότερα αξιώματα και διακρίσεις.. και πάνω από όλα αυτά, το ανεκτίμητο προνόμιο να της επιτρέπεται να εντυπώνει στο νου των ανθρώπων τα δόγματά της από την τρυφερή παιδική ηλικία, ώστε να μετατρέπονται σχεδόν σε έμφυτες ιδέες.

•     Στο άπειρο σύμπαν αμέτρητες φωτεινές σφαίρες, που γύρω τους περιστρέφονται

καμιά δεκαριά μικρότερες ετερόφωτες, θερμές στο κέντρο και καλυμμένες με μια κρύα σκληρή κρούστα, 

όπου μια μεμβράνη μούχλας δημιούργησε όντα που ζουν και γνωρίζουν – να τι είναι... η 

πραγματικότητα, να τι είναι ο κόσμος.

•     Το να εξαναγκάζεις ένα άτομο με υψηλά και σπάνια χαρίσματα να εξασκήσει ένα επάγγελμα απλώς 

χρήσιμο, είναι σαν να χρησιμοποιείς ένα πολύτιμο βάζο, διακοσμημένο με την ωραιότερη ζωγραφική, σαν κανάτα για την κουζίνα.

•     Είναι αξιοσημείωτο και εντυπωσιακό να βλέπει κανείς πως ο άνθρωπος, εκτός από τη χειροπιαστή 

ζωή του, ζει πάντα μια δεύτερη, αφηρημένη ζωή, όπου, στη σφαίρα του ήρεμου συλλογισμού, ό,τι 

προηγουμένως τον κατείχε ολοκληρωτικά και τον διακινούσε με ένταση μεγάλη, του φαίνεται ψυχρό, 

άχρωμο και μακρινό: τώρα είναι απλός θεατής και παρατηρητής.

•     Οι μεγάλες δυστυχίες δεν επιτρέπουν στις μικρότερες να γίνουν αισθητές και, αντιστρόφως, 

ελλείψει κάποιας μεγάλης δυστυχίας, η παραμικρή στεναχώρια κι ενόχληση μας βασανίζει.

Έργα του Άρθουρ Σοπενχάουερ στα νέα ελληνικά

•     Περί μεταφυσικής, τέχνης και έρωτος. Εισαγωγή-Μετάφρ. Κ.Λ. Μεραναίος - Λένα Πολίτη. «Δαρεμά», Αθ. χ.χ.

•     Αφορισμοί για τη φρόνηση στη ζωή. Μετάφρ. Μίνα Ζωγράφου. «Μαρή», Αθ. 1964.

•     Επιλογή από το έργο του. Μετάφρ. Ν.Μ. Σκουτερόπουλος - Κλάους Μπέτσεν.

«Στιγμή», Αθ. 1993 (3η έκδ., 2005. 4η έκδ., 2007). δ) Σκέψεις και αποσπάσματα. Μετάφρ. Μίνα 

Ζωγράφου. «Μαρή», Αθ. χ.χ.

•     Σκέψεις και αποσπάσματα. Μετάφρ. Κ. Νικολάου. «Γκοβόστης», Αθ. 2002.

•     Εριστική διαλεκτική ή η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο. Διατυπωμένη σε 38 τεχνάσματα. Μετάφρ. 

Θεόδωρος Λουπασάκης, Επιμ. Νίκος Στασινόπουλος. "Printa", Αθ. 2003. ζ) Τα πάθη του κόσμου. Σκέψεις 

και χωρία. Μετάφρ. Ηλίας Π. Νικολούδης. "Printa", Αθ. 2003.

•     Περί γυναικών. "Καρδαμίτσα", Αθ. 2005.

•     Δοκίμιο για τις γυναίκες. Μετάφρ. Αλέξανδρος Βέλιος. 2η έκδ., "Ροές", Αθ. 2005.

•     Μεταφυσική του έρωτα. Μετάφρ. Η. Π. Νικολούδης. "Ροές", Αθ. 2009.

•     Έρωτας και ζωή. Μετάφρ. Ι. Ζερβός. «Δαμιανός», Αθ. χ.χ.

•     Ο άνθρωπος και η κοινωνία. Μετάφρ. Γ. Εγγλέζος. «Δαμιανός», Αθ. χ.χ.

•     Το ασήμαντο αιώνια επαινούν. Μετάφρ. Ξενοφών Αρμύρος. «Κάκτος», Αθ. 2009.

•     Αφορισμοί. Για την πρακτική σοφία της ζωής. Μετάφρ. Δημήτρης Υφαντής.

«Ροές», Αθ. 2010.

•     Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο. Μετάφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, Εισαγωγή- Επίμετρο A. C. Grayling. 

«Πατάκης», Αθ. 2011.

•     Περί θανάτου, Μετάφραση Λεωνίδα Καρατζά, "Γνώση", Αθήνα 2012.

•     Η τέχνη του να είσαι προσβλητικός, Μετάφραση Λεωνίδα Καρατζά, "Γνώση", Αθήνα 2012.